Fysiek Domein

We voorkomen gezondheidsrisico’s door verontreiniging van bodem,  grondwater, lucht, geluid of externe veiligheid

Ruimtelijke- en milieuafwegingen spelen een belangrijke rol bij het waarborgen van de gezondheid. Milieunormen zijn gebaseerd op de effecten op de gezondheid en de veiligheid. Milieu in de fysieke leefomgeving is een dynamisch terrein van steeds meer verantwoordelijkheid, maar  ook met steeds meer vrijheid voor lokale uitwerking. Dat biedt kansen om beleidskeuzes te maken. De nieuwe Omgevingswet gaat hier meer ruimte in bieden, maar er blijven bandbreedtes bestaan en voor sommige aspecten wordt er helemaal geen afwegingsruimte ingebouwd.

Vanaf 2018 is een groot aantal milieutaken belegd bij de Omgevingsdienst IJsselland (OD). Dit is een samenwerkingsverband tussen de gemeenten Dalfsen, Deventer, Hardenberg, Kampen, Olst-Wijhe, Ommen, Raalte, Staphorst, Steenwijkerland, Zwartewaterland, Zwolle en de provincie Overijssel. De OD geeft invulling aan taken op het gebied van omgevingsrecht en draagt zo effectief bij aan de kwaliteit van de leefomgeving. Enerzijds door ondersteuning van de dienstverlening aan inwoners en bedrijven op het gebied van vergunningen. Anderzijds door toezicht en handhaving op omgevingsaspecten als veiligheid, lucht, geluid, energie, afval en bodem. Vergunningverlening en de afhandeling van meldingen wordt lean uitgevoerd en is op orde. Datzelfde geldt voor toezicht en handhaving.

De ondergrond (bodem en grondwater) is een belangrijke drager voor een gezonde stad en vitale gebieden. Veilig gebruik van bodem en grondwater staat voorop. Feit is echter dat het technisch en financieel onmogelijk is om alle bodem- en grondwaterverontreinigingen te saneren tot een kwaliteitsniveau dat voor alle vormen van gebruik geschikt is. Daarom staan in het bodembeleidsplan functies van de ondergrond centraal en is het beoogde kwaliteitsniveau afgestemd op die functies. We nemen te allen tijde risico’s voor de volksgezondheid weg en zorgen voor bescherming van de drinkwaterwinning. Daarbij is een betaalbare en uitvoerbare bodemsaneringsoperatie noodzakelijk. Hiervoor is een gebiedsgerichte aanpak ontwikkeld. Deze is uitgewerkt in het Gebiedsbeheerplan Zwolle Centraal (GBP).
Deze aanpak kan ook een bijdrage leveren aan de ruimtelijke en economische ontwikkeling en verstedelijkingsopgave. Juist in en om het centrum van Zwolle, waar van oudsher de meeste verontreiniging zit,  kan stagnatie van ruimtelijke ontwikkelingen door bodem- en grondwaterverontreiniging worden opgeheven, zoals bijvoorbeeld bij de Hornbach-locatie. Zie ook doel 6.4.3.

Bij geluid, als belangrijke kwaliteitsbepaler voor de leefomgeving, is beleidsvrijheid aan de orde. Eigen verantwoordelijkheid, niet langer normgestuurd, en lokaal maatwerk zijn daarbij de sleutelbegrippen. Voor Zwolle past deze vernieuwing in de werkwijze van gebiedsgericht werken aan milieu. Zo wordt er naar gestreefd de geluidskwaliteit te realiseren die past bij een betreffend gebiedstype. De landelijke bandbreedte tussen voorkeursgrenswaarde en plafondwaarde is ruim. Met de beschikbare beleidsvrijheid kunnen we als gemeente gebiedsgericht bepalen in welke gebieden/zones we enerzijds meer geluid acceptabel vinden maar anderzijds ook gebieden waar we juist de kwaliteit willen behouden.

Zwolle voldoet aan de landelijke luchtnormen en aan de WHO-advieswaarden uit 2005. Onlangs zijn deze WHO-advieswaarden aangescherpt waar Zwolle, net als de rest van Nederland, nog niet aan voldoet. Het Rijk onderzoekt wat deze aanscherping betekent voor Nederland. Zwolle blijft deze ontwikkelingen volgen en zet zich ervoor in om tenminste de bestaande luchtkwaliteit te handhaven. Daarnaast zet Zwolle in op beleid, onder andere via de Omgevingsvisie en de Mobiliteitsvisie, gericht op een gezonde leefomgeving waarbij gestreefd wordt naar een verbetering van de luchtkwaliteit.

De ontwikkeling van Lelystad Airport heeft effecten op het leefklimaat (geluid en (ultra)fijnstof) in delen van de stad. Samen met de regio willen wij de negatieve effecten van Lelystad Airport zoveel mogelijk voorkomen. Hierbij wordt onder andere ingezet op hogere vliegroutes en glijvluchten, om zodoende  de uitstoot van fijnstof en geluid te verminderen.

Bij externe veiligheid gaat het om risico’s voor de mens als gevolg van het opslaan, be- en verwerken en transport van gevaarlijke stoffen. In Zwolle wordt voorzien in de basisveiligheid voor Zwolse burgers, wat wil zeggen dat er nergens op het grondgebied van de gemeente veiligheidsnormen worden overschreden.

We voorkomen gezondheidsrisico’s door verontreiniging van bodem,  grondwater, lucht, geluid of externe veiligheid, zodanig dat:

• Vergunningverlening lean en toezicht & handhaving adequaat wordt uitgevoerd.
• Voor bodem en ondergrond:
  • De kwaliteit van de ondergrond wordt afgestemd op de functie.
  • De drinkwaterwinning beschermd blijft en er voldoende schoon drinkwater beschikbaar blijft voor toekomstige generatie.
  • De bodemsaneringsoperatie uitvoerbaar blijft en probleemeigenaren worden ontzorgd.
• Geluidhinder voor bestaande woningen wordt teruggedrongen en nieuwe geluidhindersituaties worden voorkomen.
• Op 5 a 6 locaties geluidknelpunten worden aangepakt ten behoeve van circa 350 geluidgehinderden.
• De luchtkwaliteit blijvend voldoet aan de landelijke normen voor stikstofdioxide (NO2) en fijn stof (PM10).
• Bij externe veiligheid sprake is van handhaving van de basisveiligheid (voldoen aan normen voor plaatsgebonden risico) en een aanvaardbaar groepsrisico.
• Het aantal asbestdaken in Zwolle vermindert voordat het asbestdakenverbod van kracht wordt.

Arjan Spaans

Actieplan geluid 2023-2028; actualisatie